Από το 2018 κυβέρνηση και (αξιωματική) αντιπολίτευση ισχυρίζονται ότι έχουμε εξέλθει από τα μνημόνια. Προσθέτουν δε ότι με τον νόμο 4387/16 (ν.Κατρούγκαλου), ο οποίες επέφερε βαριές περικοπές στις συντάξεις μας και προέβλεψε την περίφημη «προσωπική διαφορά», έχει λυθεί και το «Ασφαλιστικό.
Με αυτές τις απλές παραδοχές, τι ανάγκη έχουμε, πλέον, έκτακτων μέτρων; Γιατί συνεχίζονται οι μνημονιακές εισφορές;
Αναλυτικά:
1.Οι αναπροσαρμογές στις αποδοχές των συνταξιούχων θα είναι και το 2025 κατώτερες του (επίσημου) πληθωρισμού, σχεδόν 750.000 συνάδερφοί μας δεν θα λάβουν αύξηση με την νομοθετική διάταξη της «προσωπικής διαφοράς», αλλά οι φόροι θα είναι αυξημένοι κατά το ύψος της ακρίβειας.
2.Οι φορολογούμενοι, λόγω των μικρών αυξήσεων, θα αλλάξουν φορολογική κλίμακα και έτσι θα τους επιβληθεί υψηλότερος συντελεστής φόρου.
3. Με την εισαχθείσα προς ψήφιση στη Βουλή διάταξη (άρθρο 14 φορολογικού νομοσχεδίου), διασφαλίζεται ότι τα έσοδα από την Εισφορά «Αλληλεγγύης» Συνταξιούχων (ΕΑΣ) θα παραμείνουν στο σημερινό πραγματικό ύψος στο διηνεκές.
Παράδειγμα
Για παράδειγμα: οι συνταξιούχοι, ενώ χάνουν σε πραγματικό-διαθέσιμο εισόδημα (μικρότερες του πληθωρισμού αυξήσεις), θα πληρώσουν παραπάνω, συνολικά φόρο. Και αυτό γιατί έχει κυριαρχήσει η επιλογή, τα πλεονάσματα να προέρχονται αποκλειστικά από τους μισθωτούς (μη τιμαριθμοποίηση φορολογικής κλίμακας), τους συνταξιούχους (μη τιμαριθμοποίηση φορολογικής κλίμακας, διατήρηση του άδικου και αντιπαραγωγικού τρόπου επιβολής της ΕΑΣ) και την κατανάλωση (υψηλοί συντελεστές ΦΠΑ και έμμεσοι φόροι).
Στο φορολογικό νομοσχέδιο αντί για διόρθωση της άδικης-δεύτερης φορολογίας επί των συντάξεων, της λεγόμενης Εισφοράς «Αλληλεγγύης» Συνταξιούχων (ΕΑΣ), τελικά προβλέπεται αναπροσαρμογή των υφιστάμενων-αυθαίρετων κλιμακίων κατά το ύψος των αυξήσεων στις αποδοχές από το 2025 και μετά. Προβλέπεται δηλαδή η… τιμαριθμοποίηση των κλιμάκων, αλλά όχι η τιμαριθμική προστασία του εισοδήματος.
Ούτε το αφορολόγητο
Αφήνοντας έτσι ανέγγιχτη την ουσία της ΕΑΣ η οποία επιβάλλεται επί όλου του ποσού, κάθε φορά που ο δικαιούχος αλλάζει κλίμακα… Επεμβαίνοντας ακόμη και στο αφορολόγητο όριο των 720 ευρώ το μήνα.
Δηλαδή για σύνταξη 1.690 ευρώ ο ασφαλισμένος πληρώνει ΕΑΣ 3% σε όλο το ποσό. Στη συγκεκριμένη περίπτωση 50,7 ευρώ. Με αύξηση 2,5% για το 2025 η σύνταξη θα πάει στα 1732,25€ και η ΕΑΣ που θα προκύψει θα γίνει υπερδιπλάσια, δηλαδή 103,94€. Καθώς διπλασιάζεται από 3% σε 6% η Εισφορά που επιβάλλεται σε ολόκληρο το ποσό της σύνταξης θα οδηγήσει το ποσό της σύνταξης από αύξηση σε μικρότερη σύνταξη.
Εν αντιθέσει με την εφορία η οποία κλιμακώνει τους φορολογικούς συντελεστές και αυτοί ισχύουν από κάθε ποσό (κλίμακα) και πάνω, με προοδευτική φορολόγηση.
Συγκεκριμένα, στο φορολογικό νομοσχέδιο (άρθρο 14) προβλέπεται ότι η κάθε κλίμακα θα λαμβάνει τιμαριθμική αναπροσαρμογή, όχι για να ελαφρύνει τους συνταξιούχους από την πρόσθετη φορολογία επειδή πήραν μια αύξηση λόγω πληθωρισμού, αλλά, τόσο για να μην προκύπτει με την αύξηση και εν συνεχεία με την εφαρμογή της Εισφοράς Αλληλεγγύης ονομαστική μείωση της σύνταξης, όσο και να διασφαλίζει το Δημόσιο την σταθερότητα των σημερινών εσόδων. Τα οποία, κατ αυτό τον τρόπο, θα παραμείνουν στο διηνεκές στο σημερινό, απαράδεκτα υψηλό, επίπεδο των 620 εκ. ευρώ το χρόνο.
Τα οποία έσοδα, κατ αυτό τον τρόπο, θα παραμείνουν στο διηνεκές στο σημερινό, απαράδεκτα υψηλό, επίπεδο των 620 εκ. ευρώ το χρόνο.
Δηλαδή, με την εν λόγω «ρύθμιση» οι ασφαλισμένοι θα συνεχίσουν να πληρώνουν κάθε χρόνο παραπάνω φόρο ανάλογα με το ύψος του πληθωρισμού. Φέτος από την αναπλήρωση του εισοδήματος λόγω ακρίβειας (αύξηση από 2,2% έως 2,5% με πληθωρισμό Οκτωβρίου 3,2%), θα πληρώσουν και παραπάνω φόρο. Ενώ η συνταγματική αρχή της ισότητας επιβάλλει να αποπληθωρίζεται το εισόδημα και κάθε φορολογική κλίμακα να εφαρμόζεται από υψηλότερο (κατά το ύψος της αναπροσαρμογής) ποσό.
Αντιθέτως, η κυβέρνηση εισάγει την πρόβλεψη για τιμαριθμοποίηση των κλιμάκων στην ΕΑΣ (αυξάνοντάς την ανάλογα κατά 2,2%-2,5%), αλλά διατηρεί τον άδικο χαρακτήρα της Εισφοράς, η οποία θα συνεχίσει να επιβάλλεται σε όλο το ποσό, σε περίπτωση που οι αποδοχές ξεπεράσουν το τεθέν (αυθαίρετα) όριο (κλίμακα) κάθε φορά.
Με αυτόν τον τρόπο τα έσοδα της ΕΑΣ για το 2025 θα είναι αυξημένα κατά 2,5% (από 620 εκ. σε 635 εκ. ευρώ) και, αντίστοιχα, οι συνταξιούχοι θα διαθέτουν ακόμη λιγότερα σαν διαθέσιμο εισόδημα κατά 15 εκ. ευρώ.
Διάταξη παγίωσης και όχι διόρθωσης
Έτσι η κυβέρνηση διασφαλίζει σε μόνιμη βάση στο χρόνο ότι οι συνταξιούχοι, πέραν των άλλων φορολογικών βαρών, θα εισφέρουν επιπλέον και το 1/7 του κρατικού πλεονάσματος (620 εκ. επί συνόλου 4,4 δισ. ευρώ ή 2,1% του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές του 2024).
Πέραν των ανωτέρω, μετά την επιβολή της πρώτης μνημονιακής κράτησης με την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων το 2010 για τις κύριες και το 2011 για τις επικουρικές, ακολούθησαν πλειάδα περικοπών τόσο στις κύριες όσο και στις επικουρικές, όπως προέκυψαν από τους Νόμους 4024,4051,4052,4093 των δύο πρώτων μνημονίων με αποτέλεσμα όλες αυτές οι μνημονιακές κρατήσεις να έχουν επιφέρει μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των συνταξιούχων μέχρι 45% στις κύριες συντάξεις και μέχρι 60% στις επικουρικές.
Αν δε, συνυπολογίσουμε και τις νέες μειώσεις των συντάξεων με τις αυξήσεις των εισφορών ασθενείας στις κύριες και για πρώτη φορά και στις επικουρικές λόγω του γ’ μνημονίου, ολοκληρώνεται ο πρώτος επαχθής κύκλος των συνεχών και επαναλαμβανόμενων μειώσεων του εισοδήματος των συνταξιούχων.
Με την ψήφιση του νόμου 4387/2016 (Ν.Κατρούγκαλου) που προβλέπει το νέο δυσμενέστατο κανονισμό παροχών για τους μελλούμενους συνταξιούχους αλλά και με εφαρμογή του ίδιου ακριβώς κανονισμού παροχών και στους ήδη συνταξιούχους με τον “περιβόητο” επανυπολογισμό των συντάξεών τους που επισφραγίστηκαν με τον νόμο 4670/2019 (Ν.Βρούτση), ολοκληρώθηκε ο δεύτερος επαχθής κύκλος για όλους τους συνταξιούχους, νέους και παλαιούς.
Μετά των όσων έχουν λάβει χώρα κατά τη δεκαετία 2010-2019 όπως ενδεικτικά αναφέρονται πιο πάνω, έχει πάψει πλέον ο λόγος για τον οποίο είχε θεσπιστεί στην αρχή της οικονομικής κρίσης η Έκτακτη Εισφορά Αλληλεγγύης (ΕΑΣ) ως μια επειγούσης ανάγκης μνημονιακή κράτηση. Άρα σήμερα δεν υφίσταται καμία δικαιολογία να επιβάλλεται η ΕΑΣ, πόσο μάλιστα όταν αυτή παγιώνεται στο διηνεκές σαν “διπλή φορολογία” για περισσότερους από 400.000 συνταξιούχους.
Κατάργηση
4.Τούτων δοθέντων και στο βαθμό που έχει λυθεί το Ασφαλιστικό δεν υφίσταται ανάγκη μια δεκαπενταετία μετά διατήρησης των έκτακτων μέτρων και εισφορών.
Για όλους αυτούς τους λόγους η ΑΓΣΣΕ ζητάει την πλήρη κατάργηση της ΕΑΣ. Η «Αλληλεγγύη» θα πρέπει να εξαντλείται στην φορολογία εισοδήματος Φυσικών και Νομικών Προσώπων (άμεση φορολογία) και όχι στη διπλή φορολογία (ΔΟΥ και ΕΑΣ) ή την έμμεση φορολογία (ΦΠΑ, ειδικοί φόροι). Η τακτική αυτή όχι μόνο είναι κοινωνικά και οικονομικά άδικη αλλά, παράλληλα, οδηγεί σε στρεβλώσεις καθώς δεν εμπεδώνει αίσθηση φορολογικής συνείδησης στη βάση μιας δίκαιης και ισότιμης φορολογικής αντιμετώπισης .
Του Γιώργου Κουτσιμπογιώργου
Προέδρου της Ανώτατης Γενικής Συνομοσπονδίας Συνταξιούχων (ΑΓΣΣΕ)
