Του Αντώνη Μπιρμπιλή *
Έχουν γίνει κατά διαστήματα και από διαφορετικές κυβερνήσεις προσπάθειες αξιοποίησης των ακινήτων του ΕΦΚΑ τα οποία άνηκαν στο ΙΚΑ και στα πολλά και διάφορα ταμεία. Ακίνητα που, είτε είχαν αγοραστεί – κατασκευαστεί για τις ανάγκες των Φορέων, είτε από τοποθετήσεις αποθεματικών ως αξίες που δεν θα “έχαναν”.
Στο διάβα των ετών η απαξίωση που έχει επέλθει σε αυτή την ακίνητη περιουσία είναι τεράστια. Οι λόγοι πολλοί: Συχνές αλλαγές διοικήσεων στα ταμεία, αδυναμία λήψης απόφασης για αξιοποίηση από στρεβλώσεις ιδεοπολιτικές, τεράστια γραφειοκρατική διαδικασία και τέλος διάφορα συμφέροντα που με ευτελείς συμβάσεις ενοικίαζαν διάφορα από αυτά.
Χαρακτηριστική περίπτωση, από ιδία γνώση στα ακίνητα του πρώην ΤΑΠ-ΟΤΕ, με δύο εμβληματικές αξίες, ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΠΑΛΛΑΣ & Οικόπεδο στην Ερυθραία (Αγ. Σαράντα).
Το 1960 δόθηκε από την κυβέρνηση Καραμανλή, από την ανάπλαση του νέου παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης, οικόπεδο 14,5 στρεμμάτων στο ΤΑΠ-ΟΤΕ με σκοπό να αναγείρει ξενοδοχείο. Με χρήματα λοιπόν του ΤΑΠΟΤΕ μια εταιρεία «Αλεξίου» έχτισε το ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΠΑΛΛΑΣ το οποίο εγκαινιάστηκε τον Οκτώβριο του 1971.
Η εταιρεία αυτή ανέλαβε και να το λειτουργήσει όμως διαπίστωσε(!!!) ότι υπήρχαν τεράστιες κατασκευαστικές αποκλείσεις και ζητούσε αποζημιώσεις από το ΤΑΠ-ΟΤΕ. Ένας φαύλος κύκλος ενστάσεων, δικαστηρίων κτλ και απεργιακές κινητοποιήσεις των εργαζομένων για έξωση της εταιρείας . Αυτό τελικά έγινε το 1994 χωρίς στην ουσία να έχει γνωστό αν το ΤΑΠ-ΟΤΕ έκανε κάποια απόσβεση.
Το 1994 με διαγωνισμό περιήλθε στον όμιλο «Δασκαλαντωνάκη» έναντι 3,6 εκατομμυρίων ευρώ το χρόνο. Αφού έγινε και μια ριζική ανακαίνιση το 2008 το ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
ΠΑΛΛΑΣ περιήλθε στην κυριότητα του ΙΚΑ.
Αναζητήθηκε λύση
Το 2011 το ξενοδοχείο έκλεισε και αναζητήθηκε λύση διότι υπήρχε από τον όμιλο αδυναμία λειτουργίας λόγω υψηλού κόστους ενοικίου. Τελικά το 2012 έναντι συμβολικού τιμήματος 5.000€/μήνα συνέχισε να λειτουργεί έως ότου το ΙΚΑ με νέο διαγωνισμό να τον νοικιάσει. Τελικά το 2013 έναντι 1,7 εκατομμυρίων ευρώ το χρόνο και για 30+10 χρόνια ,με δέσμευση επενδύσεων και ποσοστά επί των εσόδων νοικιάστηκε σε εταιρεία συμφερόντων «Ιβάν Σαββίδη». Ανακαινίστηκε και συνεχίζει να αποτελεί εμβληματικό ξενοδοχείο της Θεσσαλονίκης.
Από αυτή τη μικρή ιστορία κανείς δεν μπορεί με βεβαιότητα να πει αν τα χρήματα, αφού επενδύθηκαν από τις εισφορές των εργαζομένων, έχουν πιάσει τόπο ή έχει μπει κάτι στο ταμείο. Πρόσφατα πάντως στοιχεία δεν έχουν βρεθεί στη διαύγεια.
Το δεύτερο έχει να κάνει με ένα οικόπεδο της Νέας Ερυθραίας 46.811,20 μ2, που μετά την αγορά του έγινε βορρά διεκδίκησης από διάφορες δημοτικές αρχές και συλλογικότητες. Όσες φορές φράχτηκε ξηλώθηκε και φυσικά παραμένει ανεκμετάλλευτο. Γύρω όμως από αυτό έχουν αποκτήσει τεράστια αξία οι κατοικίες. Η ταμπέλα της ιδιοκτησίας μένει αλλά και αυτή ξηλώνεται. Μαζί με αυτό υπάρχουν στην περιοχή και άλλα οικόπεδα που ανήκουν στο πρώην ΙΚΑ τα οποία διεκδικούνται από συλλογικότητες για να παραμείνουν οικόπεδα-δάση, πάρκα κλπ και εμποδίζονται οι όποιες προσπάθειες αξιοποίησης. Και το κερασάκι στην τούρτα για αυτό το οικόπεδο και για άλλα 9 ο eΕΦΚΑ πληρώνει και 36.000 (!) ευρώ για καθαρισμό σύμφωνα και με τον νέο νόμο για τα οικόπεδα.
Έτσι λοιπόν η ιστορία συνεχίζεται και μία περιουσία που ξεπερνά τα 2 δις μένει στην ουσία ανεκμετάλλευτη. Έγιναν προσπάθειες μέσω της ΕΔΕΚΤ με τον νόμο 3863/10, Υπουργός Λοβέρδος, συνεχίσθηκε η προσπάθεια υλοποίησης του νόμου επί Υπουργίας Βρούτση στη συγκυβέρνηση με αντιδράσεις όμως των φορέων-ταμείων γιατί δεν θα χειρίζονταν αυτά την περιουσία!
Μετά επί θητείας Αχτσιόγλου με τον νόμο 4430/16 νέα διαδικασία για την αξιοποίηση πάλι όμως με ανούσιες αντιδράσεις και τελευταία με τον νόμο 4892/22 και τη σύσταση της εταιρείας αξιοποίησης e ΕΦΚΑ ως εταιρείας ειδικού σκοπού με τον ΕΦΚΑ να κατέχει τα εμπράγματα δικαιώματα με μοναδικό μέτοχο τον ΕΦΚΑ.
Το Δ.Σ στελεχώθηκε από 9 μέλη και αφού επί δύο χρόνια το κόστος λειτουργίας του Δ.Σ σύμφωνα με δημοσιεύματα ήταν 14.000€/ μήνα, στις 4/2/2025 το Δ.Σ παραιτήθηκε χωρίς να έχει κάνει τίποτα. Η μάλλον, αν δει κανείς την Διαύγεια, έκανε αναθέσεις έργων για καταγραφή περιουσίας, ομαδοποίηση , ανάπτυξη ιστοσελίδας, πρόσληψη προσωπικού κ.λ.π. μέχρι και σήμερα εξ όσων γνωρίζω δεν έχει οριστεί νέο Δ.Σ.
Έτσι λοιπόν από τα 517 ακίνητα που έχει ο ΕΦΚΑ (αν είναι σωστός ο αριθμός) τα 200 στεγάζουν υπηρεσίες του ΕΦΚΑ, 140 είναι μισθωμένα (ποια & πόσο) και τα 177 ανεκμετάλλευτα. Ταυτόχρονα δαπανά και πάνω από 10 εκατομμύρια το χρόνο για ακίνητα που ο ίδιος μισθώνει.Μια ακτινογραφία από διάσπαρτα κείμενα που υπάρχουν αποτυπώνουν τα εξής:
- 230 είναι πλήρη κτήρια 55 έως 26.000τμ
- 169 είναι οριζόντιες ιδιοκτησίες 30 έως 18.500 τμ
- 69 οικόπεδα 45 έως 35.600 τμ
- 49 αγροτεμάχια 13 έως 108.000 τμ Και η γενικότερη κατανομή:
- 30,1% υπηρεσίες ΕΦΚΑ
- 28,2% δωρεάν σε φορείς (νοσοκομεία – Δήμοι κλπ)
- 18,9% εκμισθωμένα
- 18,8% αναξιοποίητα
Έχουν υπάρξει προσπάθειες με διεθνείς διαγωνισμούς που είτε δεν ευδοκίμησαν είτε οι προσφορές ήταν κατώτερες ακόμη και των αντικειμενικών αξιών, είτε γιατί πολλά ακίνητα ή οικόπεδα είχαν και έχουν αμφισβητούμενους τίτλους και σε ορισμένες περιπτώσεις κάποιοι επενδυτές δεν θέλουν να ρισκάρουν απέναντι σε «συλλογικότητες» ή σε Δήμους και Δημοτικές παρατάξεις.
Σε κάθε περίπτωση οφείλουν οι Διοικήσεις, το κράτος αλλά και εμείς ως πολίτες να αναλογιστούμε ότι η τεράστια διαρροή εσόδων από την μη αξιοποίηση της περιουσίας αυτής στερεί σημαντικούς πόρους στο σύστημα κοινωνικής Ασφάλισης.
Θα πρέπει το συντομότερο να αναζητηθούν επίσημα στοιχεία των πάντων, γιατί αυτή η περιουσία μας ανήκει. Ανήκει στο συνταξιοδοτικό μας σύστημα και δεν μπορεί να γίνεται βορρά σε διάφορα συμφέροντα ούτε να είναι διαχειριζόμενα από κάποιους που δεν μπορούν να τα διαχειριστούν.
Είναι καθήκον μας να σηκώσουμε το “χαλί” και να απαιτήσουμε λογοδοσία αλλά και παρακολούθηση της αξιοποίησης της περιουσίας.
Δεν είναι δυνατόν τα κενά στο ασφαλιστικό να συνεχίζουν να τα γεμίζουν μόνο οι δικές μας τσέπες.
*Ο Αντώνης Μπιρμπιλής είναι Γενικός Γραμματέας στην ΑΓΣΣΕ
